MƏNFUR ERMƏNİLƏRİN QANLI FƏALİYYƏTİNİN XRONOLOGİYASI

MƏNFUR ERMƏNİLƏRİN AZƏRBAYCANIMIZA İLK KÖÇÜRÜLMƏ TARİXİ, ONLARIN MƏRHƏLƏ-MƏRHƏLƏ MƏSKUNLAŞDIRILMASI, MÜXTƏLİF DÖVRLƏRDƏ İSTİFADƏ OLUNMALARI VƏ ONLARIN HƏR ZAMAN GÖSTƏRDİKLƏRİ QANLI FƏALİYYƏTİN XRONOLOGİYASI

Bildiyiniz kimi, ermənilər vətənimizin ürəyində sağalmayan bir yara kimidirlər. Ümumiyyətlə, “Erməni” adını eşidəndə və ya görəndə, sözün həqiqi mənasında, adam iyrənir. Çünki, onlar olduqca çox nankor, Türk düşməni və xaindirlər. Onlar bizə düşmən təfəkkürü ilə yaşayır və kəmfürsət kimi əllərinə şans düşdüyü əsnada bizə pislik etməyə hər an hazırdırlar. Çörəyimizi yedilər, suyumuzu içdilər. Axırda da üzümüzə ağ oldular, “Vətən” adlanan müqəddəs namusumuza xain gözlərini dikdilər və onlara haram olan qanımızı halal bilib axıtdılar. Allah onlara həm bu dünyada və həm də Axirətdə əbədiyyən lənət etsin! Axirət günü Allah onların üzünü qara, başını aşağı etsin və alınlarına isə möhür vursun!

Deməli, ermənilərin ilk dəfə köçürülməsi təşəbbüsü Rusiya imperiyasının altıncı çarı olan I Pyotra(1682-1725) aiddir. I Pyotr Cənubi Qafqazda, xüsusilə Azərbaycanda dayaqlar yaratmaq üçün 1724-cü ildə “Din qardaşlığı” adı altında ermənilərin bir hissəsini Xəzəryanı bölgələrə köçürdərək onları burada yerləşdirdi. Düzdür, bəzi hərbi uğursuzluqlar nəticəsində bu layihə planlı şəkildə həyata keçmədi. Ancaq ilk özülü atmış oldu. Bununla da, I Pyotr, sanki, xalqımızın bədbəxt günlərinin başlamasına qanlı bir imza atmış oldu.

Buna baxmayaraq, ermənilər fitnə-fəsad törətməkdən əsla çəkinmirdilər. Onlar rusları Cənubi Qafqazı bütövlükdə işğal etməyə həm həvəsləndirir və həm də onlara gizli şəkildə kömək edirdilər. Məsələn, coğrafi nöqteyi-nəzərdən onlara Azərbaycanı və Gürcüstanı olduqca çox asan bir şəkildə işğal etməyin yollarını öyrədirdilər. Yəni filan şəhərə necə daxil olmaq olar, filan yerdə neyləmək lazımdır, filan dağdan necə keçmək olar və s.

Rusiya imperiyasının on beşinci çarı olan I Aleksandrın(1801-1825) dövründə isə, demək olar ki, ruslar ermənilərin hiyləgərliyi və xəyanəti sayəsində Azərbaycanı çox asan bir şəkildə işğal etdilər. Düzdür, bizim xanlıqlardan çoxu da südüpozuqluq edərək ruslara boyun əymiş, vətənə xəyanət edərək çarın təbəəliyinə keçmişdilər. Bunların ən bariz nümunəsi Qarabağ xanı İbrahimxəlil xan idi ki, o da sonda etdiyi bu vicdansız hərəkətin əvəzini özünün və ailəsinin qanı ilə ödədi: Çar ordusunun mayoru olan Lisaneviç tabeliyindəki əsgərlərə əmr verərək İbrahimxəlil xanı və ailəsini öz çadırında ikən, güllə-boran etdi və süngülətdirdi. Üzümüzü ağ, başımızı uca edən yeganə xan Gəncə hökmdarı olan Cavad xan idi ki, o, Gəncə şəhərinin qapılarını işğalçıların lənətlənmiş üzünə əsla açmadı və mərdlik nümayiş edərək öz oğlanları ilə birlikdə onlara qarşı vuruşub qəhrəmancasına şəhid oldu. Əlbəttə ki, Gəncə şəhərinin də işğal edilməsində ermənilər ruslara feilən kömək edirdi.

1813-cü ildə Rusiya ilə İran arasında bağlanmış “Gülüstan” müqaviləsi və 1828-ci ildə yenə də həmin iki dövlət arasında bağlanmış “Türkmənçay” müqaviləsi nəticəsində ermənilərin Azərbaycan torpaqlarına köçürülməsi əməliyyatı sürətləndi. Rus diplomatı olan Aleksandr Qriboyedovun təklifi sayəsində ermənilər Azərbaycanın Qarabağ, Naxçıvan və İrəvan vilayətlərinə köçürüldülər. Çox təəssüflər olsun ki, miskin ermənilərin torpaqlarımıza gətirilməsi azərbaycanlıların öz dədə-baba torpaqlarından didərgin salınması və sürgün edilməsi bahasına başa gəlirdi.

Cənubi Qafqaz, xüsusilə Azərbaycan bütövlükdə Rusiya çarlığının tərkibinə qatıldıqdan sonra isə ermənilər artıq müstəqil hərəkət edir, hökümət idarələrində vəzifə alırdılar.

XIX əsrin sonlarında Çar hökumətinə barışmaz mövqe tutan bir qaçaqların həbs edilməsində və öldürülməsində heç şəkk-şübhəsiz ki, ermənilər mühüm rol oynayırdılar. Məsələn, adı dillərdə və aşıqların sazında məşhur olan Qaçaq Nəbi Kərbəlaya ziyarətə getmək üçün yola çıxmışdı və yatdığı yerdə ermənilər tərəfindən qətlə yetirilmişdi.

XX əsrin əvvəllərində ermənilər xalqımıza qarşı milli soyqırım həyata keçirir. Yaşlı, uşaq, qadın demədən onları öldürürdülər. Hələ 1918-ci ilin 31 mart tarixində kütləvi milli soyqırımlarda iştirak edən lənətlənmiş ermənilər bütün rayonlarımızda və şəhərlərimizdə günahsız insanları acımadan məhv edirdilər. Onlar ruslara güclü dəstək verir və onlara muzdurluq edirdilər.

Azərbaycanda SSRİ yeni bərpa olan illərdə bolşeviklərə qoşulan ermənilər yenə insanlarımızı öldürür və onları yeni qurulmuş Şura hökumətinə tabe edirdilər. Ruslar həmişə ermənilərdən öz çirkin siyasətləri üçün istifadə etmişdirlər və edirlər də. Məsələn, Lenin ermənilər haqqında belə demişdi: “Ermənilər ən faydalı axmaqlardırlar”.

Çar Rusiyası dövründə olduğu kimi Sovet Rusiyası dövründə də hökümət idarələrində ən vacib və mühüm vəzifələrdə məhz sırf ermənilər müşahidə olunurdu. Qudurğan ermənilər SSRİ-nin gücündən istifadə edərək bir çox torpaqlarımızı qoparmaq və o torpaqları erməniləşdirmək istəyirdilər. O dövrdə Azərbaycan SSRİ-nin rəhbəri olan Mircəfər Bağırov müəyyən qədər buna mane ola bilmişdi. Lakin ruslar I Pyotrun vəsiyyətinə çox gözəl bir şəkildə əməl edir və erməniləri başımıza bəla edirdilər.

Bir çox milli ziyalılarımız, görkəmli mədəni xadimlərimiz bolşeviklər tərəfindən ermənilərin əli ilə öldürüldü. Firudin bəy Köçərlini Tiflis şəhərində ermənilər öldürdü. Sovet İttifaqı qəhrəmanı və tank komandiri olan general-mayor Həzi Aslanovun da ölümündə xain Baqramyanın əli var.

1948-1953-cü illərdə SSRİ-nin ikinci rəhbəri olan qaniçən Stalinin əmri ilə müxtəlif Şərq və Avropa ölkələrindən ermənilərin Azərbaycana köçürülməsinə start verildi. Fikir verin, yenə də eyni layihə və eyni siyasət. Bu səbəblə də soydaşlarımız Qərbi Azərbaycandan didərgin salınaraq köçürülüb Kür çayının ətrafına və ona yaxın ərazilərə gətirildilər. Onların evlərinə isə ermənilər dolduruldu. 1960-1970-ci illərdə də buna bir balaca cəhd edildi. Ancaq 1988-ci ildə soydaşlarımız bir daha geniş surətdə Qərbi Azərbaycandan – öz evlərindən qovuldular. Demək olar ki, artıq Ermənistan ərazisində, çox təəssüflər olsun ki, heç bircə soydaşımız da yaşamır. Sözün həqiqi mənasında, böyük və milli dərddir! Bu da yetmədi……

1991-ci ildə SSRİ süquta uğradı və kafir ermənilər yenidən işğalçı fəaliyyətə keçdilər. Rusların Qarabağda yerləşən 366-cı motoatıcı alayına arxalanaraq Kərkicahan və ona yaxın kəndləri bir-bir işğal etməyə başladılar. 1992-1994-cü illər aralığında Qarabağda böyük müharibələr getdi. Əlbəttə ki, rusların hərbi dəstəyi ilə ermənilər haqsızcasına 11-12 torpağımızı işğal etdilər.

Allaha həmd olsun ki, o, 2020-ci ildə haqq Azərbaycan ordusunun əli ilə erməniləri alçaltdı və onları rüsvay edərək Cəhənnəmə vasil etdi. İşğal olunan bütün torpaqlarımızı geri aldıq və 28 illik həsrətə, intizara, hicrana son qoyuldu. Alınan torpaqlarımızda müqəddəs Qurani-Kərim oxundu, əzan verildi, namaz qılındı, toy-bayram edildi, sevinc keçmiş qəmi-kədəri unutdurdu.

Amma düşməni unutmadıq! Çünki, o, əzəli düşməndir. Ondan və havadarlarından hifz olunmaq lazımdır. Xalq dili ilə desək: “Ehtiyat igidin yaraşığıdır”. Şükürlər olsun ki, vətənimizin aslan qüvvətli igidləri və əllərində silahları var. Hər bir yadelli düşmənə, xüsusilə kafir ermənilərə qarşı gücümüzü göstərməyə hər an hazırıq, inşallah!

Allah bundan sonra vətənimizə və xalqımıza yalnız xoş və gözəl günlər, sevinc, uğur, nailiyyət, müvəffəqiyyət və zəfər qismət etsin! Allah bizə bir daha qanlı-qadalı günlər göstərməsin! Amin!

Ərtoğrul Mehdizadə

Bakı şəhəri. 7 fevral 2024-cü il, çərşənbə günü

ZiM.Az